۰۱ اردیبهشت فلوراید و اهمیت آن در پیشگیری از پوسیدگی دندان

اصول بهداشت دهان کودکان

آیا تا به حال برای‌تان پیش آمده که دندانپزشک کودک شما برای او استفاده از خمیردندان فلوراید دار را توصیه کرده و یا برایش استفاده از سایر محصولات حاوی فلوراید را تجویز کرده باشد؟ 

سال‌هاست که فلوراید به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین مواد در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها معرفی شده است.
این عنصر کوچک وقتی در کنار مینای دندان قرار می‌گیرد وارد ساختار کریستالی دندان شده و ترکیب شیمیایی مستحکم‌تری می‌سازد.
دندان با ترکیب حاصل جدید در مقایسه با دندان معمولی در مقابل پوسیدگی مقاوم‌تر است.
به‌راحتی توسط اسیدهای حاصل از فعالیت میکروب‌های دهان حل نمی‌شود.

فلوراید روی دندان‌های تازه رویش‌یافته کودکان به‌دلیل نابالغ بودن دندان و واکنش‌پذیری بالاتر سطح آن، اثر بیشتری دارد و بیشتر وارد ساختمان دندان می‌شود.
حتی اگر در دندانی روند پوسیدگی شروع شده باشد و فرد از فلوراید استفاده نماید، روند پوسیدگی متوقف خواهد شد.

شکل‌های مختلف فلوراید برای کودک 

در بسیاری از کشورهای پیشرفته، فلوراید به آب آشامیدنی شهر و یا مواد خوراکی چون شیر یا نمک افزوده می‌شود.
تحققیات نشان‌داده که شیوع پوسیدگی دندان در چنین مناطقی بسیار کمتر است.

ساده‌ترین و در دسترس‌رین شکل فلوراید موجود در بازار همان خمیردندان‌های حاوی فلوراید هستند.
البته کاربرد خمیردندان برای کودکان با سن کمتر از دو سال توصیه نمی‌شود.
مگر آنکه خطر پوسیدگی دندان در کودک بالا بوده و دندانپزشک متخصص کودکان کاربرد آن را توصیه کند.
حتی برای کودکان بزرگتر که توانایی خارج کردن آب دهان‌شان را دارند، باید خمیر دندانی تهیه کنید که تیوب کوچکی داشته باشد.
سر تیوب خمیردندان کودک هم بهتر است کوچک باشد.
دلیل این توصیه آن است که اگر کودک دور از چشم شما به استفاده از خمیردندان وسوسه شد، نتواند مقدار زیادی خمیر را از تیوب خارج کرده و ببلعد.
در هر حال مقدار خمیر دندانی که روی مسواک کودک می‌گذارید باید کم و به اندازه یک نخود باشد.

شکل دیگر ارایه فلوراید، دهان‌شویه است.
استفاده از این شکل فلوراید در کودکان زیر شش سال به دلیل عدم‌توانایی کامل کودک در خارج کردن آب دهانش،توصیه نمی‌‌شود.
درصورت کاربرد دهان‌شویه فلوراید در سنین کم، ممکن است کودک ناخواسته مقداری از آن را ببلعد و دچار عوارض ناشی از فلوراید شود.

عوارض استفاده از فلوراید

اگر کودک ناخواسته مقداری فلوراید ببلعد، در صورت زیاد بودن مقدار بلعیده شده، مثلا وقتی کودک دهانشویه فلوراید شما را به جای نوشیدنی سر کشیده، دچار مسمویت خواهد شد.
دامنه علایم او بسته به مقدار فلوراید بلعیده شده از دل درد و تهوع تا علایم قلبی-تنفسی متغیر خواهد بود.
در صورت رخداد چنین حادثه‌ای در منزل باید بلافاصله کودک را به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس برسانید.
تا زمان انجام عملیات درمانی خوراندن شیر به کودک به دفع فلوراید از بدنش کمک خواهد کرد.

جدا از مصرف مقادیر زیاد فلوراید، بلع مقادیر کم این ماده هم اگر به صورت مکرر رخ دهد سبب آسیب به دندان‌های در حال تکامل کودک می‌‌شود.
خوب است بدانید که فلوراید یک شمشیر دو لبه است.
ازیک‌طرف کاربرد مقادیر کم آن اثر شگرفی در کاهش پوسیدگی دارد.
ازطرف‌دیگر استفاده کنترل‌نشده سبب آسیب به سلول‌های سازنده مینا در دندان‌های در حال تکامل شده و موجب رویش دندان‌هایی ضعیف و بدرنگ خواهد شد.

 شکل مناسب فلوراید برای کنترل پوسیدگی‌ها در کودکان کم‌سن‌وسال

کاربرد فلوراید در کودکان کم سن‌وسال باید درمطب دندانپزشکی و تحت نظارت دندانپزشک انجام شود.
ساده‌ترین فرم تجویز فلوراید برای نوپایان وارنیش فلوراید است.

دندانپزشک پس از تمیز کردن دندان‌ها این ماده را با کمک یک برس یک‌بار مصرف روی دندان‌های کودک قرار می‌دهد.
بعضی از انواع وارنیش رنگ کاراملی دارند و تا حدود دو روز می‌توانید اثر ان را روی دندان‌های کودکتان ببینید.
انواع دیگر رنگ شیری یا سفید دارند.

روش‌دیگر تجویز فلوراید در مطب دندانپزشکی کودکان با کمک وسایلی به نام تری است.
دندانپزشک ترکیب فلورایددار ژل یا کف‌مانندی را در داخل وسایلی خاص در دهان کودک قرار می‌دهد.
مدت درمان معمولا ۴دقیقه است.
حین درمان ساکشن دندانپزشکی باید در دهان کودک باشد تا از بلع فلوراید توسط او جلوگیری شود.
پس از اتمام زمان چهار دقیقه‌ای کودک را به خارج کردن آب دهان تشویق کنید.

نکاتی که باید رعایت کرد بعد از کاربرد فلوراید

همان‌طورکه اشاره شد، تمام درمان‌های فلوراید برای کودکان کم سن و سال باید در مطب دندانپزشکی انجام شود.
تا از بلع ماده توسط کودک ممانعت به عمل آید.
بعد از این درمان‌ها حداقل تا نیم ساعت دهان کودک را نشویید تا زمان تماس فلوراید با دندان طولانی‌تر و اثر آن بیشتر شود.
بعد از طی این زمان به کودک یک لیوان شیر بخورانید تا از دفع فلورایدهای احتمالا بلعیده شده توسط کودک اطمینان حاصل نمایید.
اگر دندانپزشک از روش وارنیش فلوراید برای دندان‌های کودک شما استفاده کرده، بهتر است از مسواک زدن دندان‌های کودک پس از این درمان خودداری نمایید تا تماس فلوراید با دندان طولانی و پایدارتر شود.

 سن مناسب درمان فلوراید در مطب برای کودک

کاربرد این ماده از یک سالگی (به شرط رویش دندان‌های کودک) امکان پذیر است.
بسته به میزان پوسیدگی‌های دهان و سرعت پیشرفت آن‌ها، توالی کاربرد فلوراید متفاوت خواهد بود.
دندانپزشک ممکن است فواصل 3 ماهه یا 6 ماهه را برای کودک شما تجویز نماید.
هر چه تکرر و تداوم درمان فلوراید بیشتر باشد، اثر آن در پیشگیری از پوسیدگی بیشتر خواهد بود.